Fundir starfsárið 2000-2001
| 48. fundur | 5. júlí 2001 | Stjórnarskiptafundur | |
| 47. fundur | 2. júlí | Lára V. Júlíusdóttir | Sumarferð klúbbsins á Snæfellsnes |
| 46. fundur | 25. júní | Leifur Breiðfjörð og Sigríður Jóhannsdóttir | Fella- og Hólakirkja: Kirkja, arkitektúr, glerlist |
| 45. fundur | 18. júní | Rannveig Gunnarsdóttir | Lyfjastofnun |
| 44. fundur | 11. júní | Guðný G. Guðmundsdóttir | Uppgröfturinn í Aðalstræti |
| 43. fundur | 28. maí | Stefán Gíslason | Staðardagskrá 21 á Íslandi |
| 42. fundur | 23. maí | Þorkell Sigurlaugsson og Guðmundur Ásgeirsson | Eimskipafélag Íslands og Nesskip |
| 41. fundur | 14. maí | Einar S. Sæmundssen | Garðar og græn svæði í miðbæ Reykjavíkur |
| 40. fundur | 7. maí | Kvöldfundur um innra starf RRM | |
| 39. fundur | 30. apríl | Hjálmar R. Ragnarsson | Listaháskóli Íslands |
| 38. fundur | 24. apríl | Finnur Sveinbjörnsson | Starfsgreinaerindi |
| 37. fundur | 9. apríl | Nicholas J. Short | UVS & Icelandic Cancer Project |
| 36. fundur | 2. apríl | Guðjón Friðriksson | Sagnfræðilegar rannsóknir í Kaupmannahöfn |
| 35. fundur | 26. mars | Valgarður Egilsson | Rannsóknir á brjóstakrabba |
| 34. fundur | 19. mars | Anna Sigríður Pálsdóttir | Námskeið fyrir aðstandendur alkóhólista |
33. fundur á starfsárinu og 308. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 12. mars 2001.
Mæting: 31 rótarýfélagi eða 54% mæting. 2 gestir.
Á fundinum hélt Matthías Kristiansen, formaður Foreldrafélags misþroska barna, erindi sitt Hvað er misþroski? Matthías hefur BA próf frá Háskóla Íslands í íslensku og ensku. Hann starfaði sem kennari til margra ára en frá því í hitteðfyrra hefur hans aðalstarf verið þýðandi fyrir sjónvarp. Matthías hefur verið formaður Foreldrafélags misþroska barna frá stofnun félagsins 1988.
Í upphafi erindisins las Matthías upp greiningarlýsingu á misþroska, sem hann telur nokkuð loðna, nokkurs konar regnhlífarhugtak yfir misþroska. Algengasta vandamálið er það að sá sem er misþroska veldur truflunum hjá öðrum. Þó svo að sumar mæður telji sig finna fyrir misþroska, og þá einkum ofvirkni fósturs, þegar á meðgögnu, er misþroski venjulega ekki greinanlegur fyrr en um fjörurra ára aldur barns.
Misþroska einstaklingar eiga oft í erfiðleikum með hreyfingu, fá ekki að vera með – t.d. í leikjum –, eru ekki nógu góðir og þá er nauðsynlegt að fullorðnir grípi inn í. Alvarlegustu vandamálin eru félagsleg, t.d. skynja misþroska börn ekki vel reglur og passa ekki inn í. Þau eru hvatvís og er því hættara við slysum, eru haldin félagslegri minnimáttarkennd og grípa þá oft til trúðsláta. Þau misskilja, láta truflast auðveldlega, skilja ekki fyrirmæli í hópi – þá þarf að ná athygli þeirra sérstaklega –, hættir til þess að gleyma sér, hafa lítið tímaskyn o.s.frv. Varðandi misþroska einstaklinga kemur ofvirknin fyrr í ljós, aðrir misþroska einstaklingar en ofvirkir fara frekar með veggjum og fela vandamál sín. Ofvirkir einstaklingar eru í hættu hvað einelti varðar, bæði sem gerendur og þolendur.
Misþroska einstaklingum er hættara við fíkniefnaneyslu og sem gerendum glæpsamlegs athæfis. En þetta fólk er alls ekki eingöngu vandræðagemlingar, oft mjög skemmtilegt og hvatvíst. Félagsleg aðstaða í þjóðfélögum segir oft mikið um það hversu margir teljast misþroska. Það eru t.d. tiltölulega fáir sem fá þá greiningu á Ítalíu en tiltölulega margir í Hong Kong þar sem félagsleg aðstaða í þessum löndum er ólík sbr. á Ítalíu þykir ekki tiltökumál að vera alltaf á iði. Þessa einstaklinga þarf að hvetja til dáða, hjálpa þeim og hrósa, gefa þeim tíma og hlusta á þá og gefa þeim raunhæft mat á sjálfum sér.
Foreldrafélag misþroska barna var stofnað árið 1988. Í því eru nú um 600 fjölskyldur. Félagið rekur upplýsingaþjónustu og er í samstarfi við fagfólk svo sem taugasálfræðinga og barnalækna. Fagfólkið sér um greiningu en félagið aðstoðar foreldra. Í dag teljast um 4 – 6% barna til þessa hóps eða að jafnaði eitt barn í bekk og er þetta eitt stærsta vandamál barna á Vesturlöndum.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
32. fundur á starfsárinu og 307. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 5. mars 2001.
Mæting: 28 rótarýfélagar og 7 gestakort eða samtals 69% mæting. 1 gestur.
Á fundinum voru teknir inn 5 nýir félagar. Þeir eru:
Eyþór Arnalds
Finnur Sveinbjörnsson
Hrönn Greipsdóttir
Sigrún Árnadóttir
Svava Johansen
Jón Bergmundsson rafmagnsverkfræðingur flutti erindi um starf sitt í Bosníu eftir að stríðinu þar lauk. Jón er fæddur í Reykjavík 1952. Hann er með framhaldsnám frá Konunglega tækniháskólanum í Stokkhólmi, KTH, og hefur rekið verkfræðistofuna Afl hf. frá árinu 1987. sérfræðiþekkingar hans var fyrst leitað 1996 við uppbyggingu raforkukerfisins í stríðshrjáðri Bosníu. Hann starfar einnig í Tansaníu við sérverkefni fyrir þarlend stjórnvöld og Evrópska fjárfestingarbankann, European Investment Bank.
Jón greindi frá því að helsti þröskuldur fyrirtækjanna hér væri fjármögnun. Þeir sem þau eru að keppa við geta margir sótt fé í sjóði, sem fjármagna verkefnin, m.a. sjóði Evrópubandalagsins eða Alþjóðabankann. Jón hefur verið með verkefni í Bretlandi, Hollandi, Noregi, Dómeníkanska lýðveldinu, Bosníu og Tansaníu.
Endurreisn raforkukerfisins í Bosníu, Power Plan 1996 – 1997 var undir stjórn Alþjóðabankans. Norska ríkið fjármagnaði sérfræðiaðstoð, Norvegian Power Expert Group og þar kom Jón inn í verkefnið. Hann sinnti tæknilegri ráðgjöf og hafði umsjón með innkaupum á búnaði fyrir lánsfé frá Alþjóðabankanum. Fyrir stríðið voru Bosníumenn ágætlega settir tæknilega en hafa dregist aftur úr vegna stríðsins. Þeir vildu því nýta lánsféð til þess að koma framleiðslunni í gang og því fylgdu nokkrir erfðileikar í upphafi en samkomulag náðist og samstarfið gekk vel á endanum.
Jón talaði um að veturinn 1996 – 1997 hefði verið ömurlegur í Bosníu. Hermenn og stríðstól voru áberandi, götulýsing lítil, umferðarleiðir ónýtar, vatn skammtað, útgöngubann, allt fullt af sorpi, rafmagn í rúst o.s.frv.
Árið 1999 vann Jón við raforkuverkefni sem var fjármagnað af Norsku þróunarstofnuninni Norad. Þar kom inn íslensk aðstoð, Icetow, sem er hugbúnaður fyrir hönnun á háspennulínum.
Fundi slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
31. fundur á starfsárinu og 306. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 26. febrúar 2001.
Mæting: 35 rótarýfélagar og 1 gestakort eða samtals 71% mæting. 5 gestir.
Sigurður Guðmundsson landlæknir flutti erindi um heilbrigðismál á Íslandi. Hver eru helstu skilyrði heilsufars? Frumþarfirnar; fæða, menntun, hreint umhverfi og vatn og gott húsnæði. Jafnræði og öruggt starf m.m. er ávinningur á sviði lýðheilsu svo og bólusetning, öryggi farartækja, öryggi á vinnustöðum, stjórn smitsjúkdóma, fækkun dauðsfalla úr hjarta- og heilasjúkdómum, öruggari og heilsusamlegri matvæli, bætt heilsa mæðra og barna, stjórn á barneignum, flúor gegn tannskemmdum og skilningur á hættu af völdum tóbaksnotkunar.
Tilgangur lífsins má ekki vera sá einn að fresta dauðanum. Mikil sókn hefur verið í læknisfræðilegum rannsóknum á Íslandi. Markmið heilbrigðisþjónustu eru að bæta heilsu, rísa undir væntingum, auka afköst og draga úr mismunun á þjónustu.
Það deyja fleiri vegna sjálfsvíga á Íslandi en í umferðarslysum. Nýjar áherslur eru nýir sjúkdómar, einkum sýkingar, breytt sjúkdómsmynstur, vaxandi sýklalyfjaónæmi, lyfjafíkn, geðsjúkdómar, breytt ástand þekktra sjúkdóma, aukin tíðni alvarlegra slysa, ný þekking með auknum rannsóknum, líftækni, erfðarannsóknir, aukið hlutverk ífarandi læknisaðgerða, ný lyf, breytt aldursdreifing, aukin sókn, auknar kröfur, upplýsingar, siðferðileg viðhorf, tölvuþróun, fjarlækningar og styttri vinnutími.
Fundi slitið kl. 13:30.
Ritari: Margrét Guðmundsdóttir.
30. fundur á starfsárinu og 305. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 19. febrúar 2001.
Mæting: 35 rótarýfélagar eða 55% mæting. 6 gestir.
Lára V. Júlíusdóttir, fyrrverandi forseti, stýrði fundi í farveru Þorkels Sigurlaugssonar.
Dr. Vigfús Jóhannesson flutti erindi um íslenska laxastofninn í nútíð og framtíð. Vigfús lauk líffræðiprófi frá Háskóla Íslands og PhD gráðu frá Háskólanum í Newcastle, Englandi árið 1986. Vigfús starfaði sem deildarstjóri fiskeldisdeildar Veiðimálastofnunar og kenndi við Háskóla Íslands til ársins 1991. Frá árinu 1991 hefur hann verið framkvæmdastjóri Stofnfisks hf. Vigfús situr í ýmsum nefndum og stjórnum og m.a. hefur hann verið formaður Landssambands fiskeldisstöðva á Íslandi frá árinu 1994. Vigfús hefur verið formaður Alþjóðasambands laxeldisframleiðenda frá árinu 2000.
Í erindinu fjallaði Vigfús um laxeldi sem atvinnugrein, hvað væri að gerast hér á landi og laxastofna. Laxeldi hefur vaxið gríðarlega á undanförnum árum. Veruleg aukning varð um 1980 og gekk greinin í gegnum mikið erfiðleikatímabil um það leyti sbr. vesturströnd Bandaríkjanna og Noreg. Mikil breyting varð upp úr 1990 með tilkomu betri tækni, endurskipulagningar, betri stofna og síðast en ekki síst betri stjórnunar í greininni síðast liðin 10 ár. Síðast liðin þrjú ár hafa verið hagstæð og hagnaður mikill.
Þetta er nýtt tímabil sem einkennist af gríðarlegri endurskipulagningu á alþjóðavísu. Um 15 fyrirtæki verða með mest alla framleiðslu á sinni hendi og Norðmenn leiðandi í greininni. Aukning í laxeldi er í Chile, Skotlandi, Kanada og í Færeyjum og greinilegt er að atvinnugreinin er komin til að vera. Laxeldi er fyrsta stigið þegar fiskeldi þróast í löndunum, aðrar tegundir, eins og t.d. þorskur, koma í kjölfarið.
Í dag eru fjórar laxeldisstöðvar á Íslandi. Þær eru að hagræða en geta ekki þróast lengra og leggjast af ef þær fá ekki tækifæri til þess að auka framleiðslu sína. Áhugi sjávarútvegsfyrirtækja og erlendra fjárfesta verður til þess að styrkja greinina.
Varðandi umræðuna um laxeldi í dag hefur mest borið á talinu um norska laxastofninn. Kynbætur á íslenska stofninum hafa átt sér stað og hægt var að standa undir þróunarstarfinu þar sem erlendur markaður var fyrir hendi. Stofninn er orðinn íslenskur og mjög áhugaverður erfðafræðilega. Hjá Stofnfiski er verið að viðhalda breytileikanum og velja síðan úr til eldis til þess að auka vaxtarhraða, þrótt og góða eiginleika.
Fundi slitið kl. 13:15.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
29. fundur á starfsárinu og 304. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 12. febrúar 2001.
Mæting: 35 rótarýfélagar og 3 gestakort eða samtals 75% mæting. 3 gestir.
Seingrímur Sigurgeirsson blaðamaður flutti erindi sitt um vín og vínmenningu. Hann talaði um að vínið hefði heillað manninn allt frá því að hann tók sér fasta búsetu. Hægt er að ræða um vínið sem slíkt, sögu þess og sérkenni, hvernig það tengist menningarsögu og kirkjusögu eða þá hvernig vínrækt og víngerð hefur þróast á ólíkum stöðum í heiminum. Ennfremur mætti einblína á hinn viðskiptalega þátt eða hinn pólitíska.
Steingrímur fjallaði einkum um þær breytingar sem hafa átt sér stað í vínheiminum s.l. ár. Fyrir tveimur til þremur áratugum voru betri vínin frá Bordeauz, Búrgund, Champagne og Elsass í Frakklandi og Mósel og Rín í Þýskalandi. Þessara vína var neytt af auðmönnum en það sem stóð almennningi til boða var hins vegar ekkert spennandi. Þetta voru rósavínin frá Mateus, sætu Liebfraumilchvínin þýsku og ódýr Chiantiruddi í tágaflöskum. Vínframleiðsla í Ástralíu var mest megnis í púrtvínum og sérríum og 99% þeirra fyrirtækja, sem framleiða nú góð vín í Kaliforníu, voru ekki til. Vínframleiðsla var rétt að hefjast á Ítalíu og fáir þekktu framleiðslu Suður-Afríku, Chile og Nýja-Sjálands en þar var reyndar eftir litlu að slægjast.
Þetta breyttist allt á níjunda áratugnum og það getum við þakkað Áströlum. Þeir fóru þá að framleiða vín sem neytendur vildu og það voru ekki síst Bretar og Norðurlandabúar sem tóku þessum nýju vínum fagnandi. Allir þekktu nú þrúguheiti á borð við Chardonny og Cabernet Sauvignon og Shiraz frá Ástralíu. Síðan bættust fleiri víngerðarríki í hópinn svo sem Nýja-Sjáland, Chile og jafnvel Suður-Afríka. Og vesturströnd Kaliforníu tók að blómstra, en þar fóru menn að þróa nýjar aðferðir við víngerð svo sem kaldgerjun, sem er ekki síst mikilvæg við hvítvínsgerð á mjög heitum svæðum. Bestu vínin frá Kaliforníu sjást sjaldnast í Evrópu enda gleypir heimamarkaðurinn þau um leið og þau koma á markað.
Evópa er skyndilega komin í vörn og hefur verið það um nokkurt skeið þar sem nýjaheimsvínin svokölluðu eru enn að auk markaðshlutdeild sína á kostnað Evrópu. Þetta er hið besta mál og fátt getur verið hollara fyrir vínrækt í Evrópu.
Í Bandaríkjunum eru menn líklegri til að drekka vín en áður. Í Evrópu hefur neyslan dregist verulega saman en aftur á móti drekka menn betri og dýrari vín en áður. Kannski var hægt að ganga fyrir aftan hestplóginn rallhálfur en það er ekki skynsamlegt að aka vélknúnum ökutækjum undir verulegum áhrifum.
Vínin, sem menn sækjast eftir, eru vönduð en ekki endilega dýr vín en flest betri vín heims eru nú bókstaflega skömmntuð. Einhver mest spennandi svæðin í vínheiminum í dag eru Miðjaðrarhafssvæði Frakklands, Languedoc og Provence auk Suður-Ítalíu, þá ekki síst Púglíu og Sikiley. Á næstu árum á framleiðslan í Ástralíu og Kaliforníu eftir að stóraukast. Sama mun gerast í Evrópu, ef suðursvæði Ítalíu og Frakklands standa undir væntingum, svo og í Argentínu. Og svo er öll Austur-Evrópa að koma inn, Moldóva, Búlgaría og Rúmenía.
Frá sjónarhóli neytandans er framtíðin því björt, við höfum aldrei haft jafngóð vín í boði og nú, þetta er rétt að byrja.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
28. fundur á starfsárinu og 303. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 5. febrúar 2001.
Mæting: 36 rótarýfélagar og 1 gestakort eða samtals 71 mæting. 4 gestir.
Lára V. Júlíusdóttir greindi frá því að farin yrði Rótarýferð á Snæfellsnes 21. - 24. júní 2001. Gist yrði í Langaholti í Staðarsveit. Þar er heimagisting og eldað yrði fyrir hópinn. Á daginn yrði farði í gönguferðir.
Bjarni Dagur Jónsson tilkynnti að Óskar Finnsson, félagi í klúbbnum, hefði verið kosinn veitingamaður ársins.
Forseti reifaði tillögu Margeirs Péturssonar gjaldkera um að innheimta félagsgjöld og matargreiðslur hjá VISA m.a. til þess að forðast biðraðir í hádeginu á mánudögum.
Sigurður Pálsson rithöfundur sagði frá helstu sögupersónum og las kafla úr nýjustu skáldsögu sinni Bláa þríhyrningnum. Blái þríhyrningurinn kom út árið 2000 og var gefinn út af JPV forlagi.
Fundi slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
27. fundur á starfsárinu og 302. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 29.01.2001.
Mæting: 32 rótarýfélagar eða samtals 64%, og 5 gestir.
Þorkell Sigurlaugsson forseti klúbbsins setti fundinn kl. 12:15 og bauð rótarýfélaga og gesti velkomna.
Forseti greindi frá því hverjir yrðu í næstu stjórn Rótarý-Miðborgar en þeir eru:
Kristín Rafnar, forseti
Eiríkur Örn Arnarson, viðtakandi forseti
Oddrún Kristjánsdóttir, ritari
Sigríður Snæbjörnsdóttir, gjaldkeri
Leifur Breiðfjörð, stallari.
Forseti greindi jafnframt frá því að á næstunni yrði eftirtöldum boðin innganga í klúbbinn:
Eyþór Arnalds, forstjóri Íslandssíma
Svava Johansen, verslunarmaður NTC
Finnur Sveinbjörnsson, framkvæmdastjóri Verðbréfaþings Íslands hf.
Hrönn Greipsdóttir, hótelstjóri Radisson SAS, Hótel Saga
Kristinn Gylfi Jónsson, framkvæmdastjóri svínabúsins Brautarholt.
Sjónlagsbætandi aðgerðir með lasertækni: Kristján Þórðarson augnlæknir sagði frá lasertækni til að laga sjóngalla en það er raunverulegur valkostur fyrir fólk sem hefur sjóngalla hvort sem það er ekki með gleraugu eða linsur. Lasertæknin hentar þó ekki öllum. Sjóngallar eru nærsýni, fjærsýni og sjónskekkja. Með aldrinu kemur oft til aldursfjærsýni. Nærsýni myndast oftast þegar auga er langt eða hornhimnan er ekki rétt. Sjónskekkja er oftast tilkomin þegar augnlokin hvíla of þungt á auganu. Sagði Kristján að 2/3 hluti ljósbrots fer fram í hornhimnunni og því er góður möguleiki að lagfæra sjóngalla með því að breyta hornhimnunni. Sýndi hann myndband af lasermeðferð en hornhimnan er flött út við nærsýni og öfugt við fjærsýni. Meðferð tekur 4 – 6 mínútur og tekur sjúklingurinn þátt með því að horfa á blikkandi ljós. Eftir meðferð sogast lausi flipinn að auganu og þarf ekki að sauma neitt saman aftur.
Sagði Kristján að fyrri aðferð við að brenna beint ofan á hornhimnuna í stað þess að fara undir himnuna hefði oft haft örmyndanir í för með sér og tók oft hálfan mánuð að jafna sig í stað 1 til 2 daga með nýju lasertækninni. Aðgerðin hentar best ungum augum, þ.e. fólki á aldrinum 20 til 25 ára og þá eru það oft gleraugnalaust í 20 ár.
Kristján sagði að byrjað væri á að skoða hvort viðkomandi væri hæfur í meðferð og síðan væri um 3 vikna bið í meðferð en hún kostar um 290 þúsund og hefur Tryggingastofnun undantekningalaust ekki tekið þátt í kostnaði við meðferðina. Búið er að gera lasermeðferð á um 500 augum og eru langflestir ánægðir með árangurinn.
Forseti sleit fundi eftir líflegar umræður kl. 13.30.
26. fundur á starfsárinu og 301. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 22. janúar 2001.
Mæting: 25 rótarýfélagar og 2 gestakort eða samtals 53% mæting. 8 gestir.
Arnaldur Indriðason flutti erindi sitt, spennusögur. Fyrsta bók Arnalds, Synir duftsins, kom út árið 1997 og hefur hann gefið út eina bók á ári síðan. Nýjasta bókin hans er Mýrin, sem kom út fyrir síðustu jól. Arnaldur telur ekki minni grundvöll fyrir því að gefa út spennusögur á Íslandi í íslensku umhverfi heldur en erlendis. Hann taldi upp ýmsar sögur og höfunda þeirra úr íslensku umhverfi og hafa nokkrar þeirra náð útbreiðslu.
Arnaldur fjallaði nokkuð um persónur í sögum sínum, aðallega lögreglumenn sem koma fyrir í sögum hans. Eftir því sem tímar líða hefur Ísland orðið trúverðugri vettvangur fyrir spennusögur en áður var, en það sem skiptir máli er að höfundar geri sér þann mat úr umhverfinu og komi efninu þannig til skila að það geti skilað sér sem heildstætt og trúverðugt verk. Íslenska sakamálasagan hefur enn ekki slitið barnsskónum en ekkert bendir til annars en að hún geti öðlast verðugan sess í íslenskum bókmenntum.
Arnaldur las stuttan kafla úr bók sinni “Mýrin”.
Fundi slitið kl. 13:30.
Ritari Helgi Hafliðason.
25. fundur á starfsárinu og 300. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 15.01.2001.
Mæting: 30 rótarýfélagar eða samtals 60%, og 7 gestir.
Kristín Rafnar verðandi forseti klúbbsins setti fundinn kl. 12:15 og bauð rótarýfélaga og gesti velkomna.
Íslenska bókmenntafélagið og miðborg Reykjavíkur: Sigurður Líndal lagaprófessor sagði frá hinu íslenska bókmenntafélagi en það er í reynd elsta starfandi félag og bókaforlag landsins, stofnað 1816. Var það virkur þátttakandi í sjálfstæðisbaráttu og upplýsingu Íslendinga á 19. öldinni með því annars vegar að tengja þjóðina við sögu sína og menningararfleifð og hins vegar opna henni sýn til umheimsins. Á 19. öld naut félagið um langt skeið forystu Jóns forseta Sigurðssonar og varð undir hans stjórn ein helsta menningarstofnun Íslendinga. Félagið flutti starfsemi sína heim til Íslands frá Kaupmannahöfn árið 1911.
Félagið hóf útgáfu Skírnis árið 1827 og hefur gefið ritið út síðan. Skírnir er tvímælalaust eitt allra þekktasta og virtasta tímarit Íslendinga og fá tímarit sem oftar er vitnað til. Það er elsta tímarit sem enn er gefið út á Norðurlöndunum.
Sigurður Líndal vék stuttlega að miðborginni en hann er mikill áhugamaður um varðveislu hennar. Sagði hann að eftir síðari heimstyrjöld hefði ekki verið hugað að því í miðborginni að byggja ný hús þannig að þau falli að þeim sem fyrir eru. Jafnframt er lítið hugsað út í varðveislu gamalla húsa og sagði hann að borgarmenning væri það sem koma skal og taldi hann Íslendinga vera að skemma hana með því að rífa niður gömul hús og innréttingar. Taldi hann Íslendinga lifa í sögulegu meðvitundarleysi, en stöku sinnum hrökkva þeir upp og þá er farið í að reyna að endurbyggja það sem rifið hefur verið.
Forseti sleit fundi kl. 13.30.
24. fundur á starfsárinu og 299. frá upphafi var haldinn á Skólabrú mánudaginn 8. janúar 2001.
Mæting: 29 rótarýfélagar og 3 gestakort eða samtals 65% mæting. 4 gestir.
Óttar Guðmundsson læknir flutti erindi sitt “Dauðinn fyrr og nú”. Óttar sagðist hafa verið áhugamaður um dauðann frá því að hann var strákur. Hann vann hjá Kirkjugögðum Reykjavíkur sem unglingur, fyrst sem rukkari, sem reyndar gekk illa, þá við líkkistumálun o.fl. en að síðustu sem aðstoðarmaður Guðmundar grafara, sem var grafari upp á gamla móðinn, að sögn Óttars.
Óttar talaði um að afstaða til dauðans hefði breyst mikið s.l. 100 til 150 árin. Dauðinn hefur breytt um svip, áður kom hann og fór, ungbarnadauðinn var gífurlegur og ýmsar pestir algengar. Dauðinn var óaðskiljanlegur hluti af lífi fólks. Nú hefur dauðinn fært sig um set, út af heimilunum inn á tilteknar stofnanir. Sumar tilfinningar, sem tengdust dauðanum, eru horfnar eins og tilfinningar er varða dánarstundina. Áður fyrr var mikil áhersla lögð á dauðastundina sem við sjáum á gömlum myndum og málverkum. Dauðinn er fjarlægari nú. Hlutverk dauðans í myndlist, heimspeki, bókmenntum og trúarbrögðum er stór. Óttar telur að um leið og dauðinn hvarf inn í stofnanir hafi guð gert það líka. Hvorki er t.d. lesinn húslestur heima nú né sungnir sálmar. Dauðinn er lengur í förum, við lifum lengur og við erum mun lengur að deyja heldur en fyrir 100 árum.
Á s.l. ári gaf Óttar Guðmundsson út bókina “Listin að lifa, listin að deyja. Hugleiðingar læknis um líf og dauða”.
Fundi slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
23. fundur á starfsárinu og 298. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 18. desember 2000.
Mæting: 24 rótarýfélagar og 1 gestakort eða samtals 51% mæting. 6 gestir.
Erindi: Bjarni Dagur Jónsson flutti 3ja mínútna erindi þar sem hann gagnrýndi fréttamann Stöðvar 2 er hann talaði, kvöldið áður, um jólaundirbúninginn sem jólaæði. Bjarna Degi blöskraði, telur eðlilegt að mikið sé viðhaft við undirbúning jólanna og ómaklegt að tala þannig niðrandi um undirbúninginn.
Þórður S. Óskarsson, vinnusálfræðingur, og stofnandi og aðaleigandi fyrirtækisins Intellecta ehf. fjallaði um tryggð starfsmanna í erindi sínu: Hollusta starfsmanna. Jákvæðar og neikvæðar hliðar.
Hann ræddi þætti sem tengjast þessu hugtaki og helstu efnisatriðin voru:
1. Hvað er hollusta?
2. Áhrif hollustu á vinnuframlag; starfsánægju og tengsl við aðrar breytur s.s. starfsmannaveltu og fjarvistir.
3. Áhrif á viðskiptavini eða skjólstæðinga.
4. Er hollusta úrelt hugtak?
5. Hvað er huglægur samningur?
6. Til umhugsunar fyrir stjórnendur. Verðmætustu starfsmennirnir eru þeir sem vilja starfa hjá fyrirtækinu. Laun eru ekki það eina sem skiptir máli heldur einnig aðstæður. Menn segja oft upp vegna aðstæðna.
Að lokum vitnaði Þórður í Peter F. Drucker, prófessor, sem telur að þekkingarstarfsmaðurinn muni lifa fyrirtækið af þar sem hann sé hreyfanlegur.
Lára V. Júlíusdóttir ítrekaði óskir frá Háskóla Íslands um að klúbbfélagar biðu erlendum stúdentum með sér í jólaboð.
Fundir slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
22. fundur á starfsárinu og 297. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 11. desember 2000.
Mæting: 30 rótarýfélagar og 1 gestakort eða samtals 61% mæting. 7 gestir.
Erindi: Javier Esharri, framkæmdastjóri EVCA - European Venture Capital Association - flutti stutt erindi í tilefni af stofnun þessara samtaka á Íslandi.
Lára V. Júlíusdóttir flutti óskir frá Háskóla Íslands um að klúbbfélagar biðu erlendum stúdentum með sér í jólaboð.
Fundir slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
21. fundur á starfsárinu og 296. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 04.12.2000.
Mæting: 33 rótarýfélagar eða samtals 63%, og 4 gestir.
Þorkell Sigurlaugsson forseti klúbbsins setti fundinn kl. 12:15 og bauð rótarýfélaga og gesti velkomna.
Eiríkur Þorláksson starfsgreinarerindi: Eiríkur Þorláksson forstöðumaður Listasafns Reykjavíkur hélt starfsgreinarerindi. Eiríkur er sagnfræðingur frá Háskóla Íslands og tók framhaldsnám í listasögu í Bandaríkjunum.
Eiríkur sagði frá því að Listasafn Reykjavíkur Kjarvalsstaðir hefði verið opnað árið 1973. Markmið safnsins er að sýna verk í eigu Reykjavíkurborgar og þá sérstaklega Kjarvalsverk. Í dag eru um 14.000 verk í eigu safnsins. Almenn verk eru um 3.000 og Kjarvalsverk um 15.000 og er þá allt tekið með, m.a. Kjarvalssneplar ofl. Safnið á 3.000 Erró verk og í Ásmundasafni eru um 2.000 verk. Sérsöfnin eru Erró, Ásmundur og Kjarval.
Listasafnið hefur jafnframt umsjón með útilistaverkum Reykjavíkurborgar, þ.e. uppsetningu og viðhaldi. Haldnar hafa verið sýningar erlendis m.a. á verkum Kjarvals. Safnið er skilgreint sem varanleg stofnun opin öllum til rannsóknar, fræðslu og skemmtunar og er það ekki rekið í hagnaðarskini. Sagði Eiríkur að ekki væri til heildarskrá á verkum Kjarvals.
Á núverandi starfsári safnsins eru haldnar um 30 listsýningar og er því ný sýning opnuð aðra hverja viku. Við safnið starfa um 15 manns og eru heildartekjur safnsins um 130 milljónir. Listasafnið er byggt upp á gjöfum eins og svo mörg önnur söfn. Eiríkur sagði að endingu að Listasafn Reykjavíkur, Listasafn Íslands og Listasafn Kópavogs yrðu með sama skráningarkerfi innan eins árs.
Forseti sleit fundi kl. 13.30.
20. fundur á starfsárinu og 295. frá upphafi var haldinn í Bláa Lóninu fimmtudaginn 30. nóvember 2000.
Sjá meðfylgjandi dagskrá jólafundar.
Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
19. fundur á starfsárinu og 294. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 20. nóvember 2000.
Mæting: 38 rótarýfélagar og 3 gestakort eða samtals 79% mæting. 6 gestir.
Erindi: Jóhann Breiðfjörð flutti erindi sitt: Skapandi lífsstíll, skapandi hugsun. Jóhann er sonur Leifs Breiðfjörð, félaga í Rótarýklúbbnum Reykjavík - Miðborg. Jóhann vann í nokkur ár, frá 16 ára aldri, hjá Lego í Danmörku. Í erindi sínu nefndi Jóhann að við nýttum einungis um 4 - 5% af heilanum. Okkur sé kennt að hugsa í orðum og við bindum hugsunina við orð. Þar á skólakerfið stóran þátt en hann telur þetta takmörkunum háð og við séum t.d. bundin af setningaskipan.
Jóhann velti fyrir sér spurningunni um það hvort hægt sé að mynda þögn í huganum. Hann segir að hugleiðslan hafi ekki gagnast sér en hins vegar aðferðir frumbyggja Mexíkó, Indjána, sem nota augun og beina þannig athyglinni að umhverfinu. Við þetta myndast þögn í heilanum, sem losar um spennu og við getum einbeitt okkur og gert hluti sem við héldum að við gætum ekki gert. Hugsunin getur verið frjórri þegar við erum með þögn í huganum og við getur unnið betur. Ef við þjálfum augun og athygli getum við myndað þögn í heilanum. Jóhann telur þetta hvorki yfirnáttúrulegt né andlegt heldur praktískt þ.e.a.s. það að mynda þögn í heilanum. Hann talar um að menn hætti skvaldrinu, telur ástandið leiðsluástand, ekki rökhugsun og hann leggur áherslu á að okkur sé ekki kennt að hugsa á þennan hátt.
Fundir slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
18. fundur á starfsárinu og 293. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 13. nóvember 2000.
Mæting: 32 rótarýfélagar og 4 gestakort eða samtals 63% mæting. 1 gestur.
Erindi: Vilhjálmur Bjarnason viðskiptafræðingur flutti erindi sitt: Þróun og umfang ferðaþjónustu á Íslandi. Vilhjálmur vann skýrslu um ferðaþjónustu fyrir Þjóðhagsstofnun. Í erindinu kom fram að ferðaþjónusta er ekki ein tiltekin atvinnugrein heldur gisti- og veitingahúsarekstur, samgöngur á landi og sjó, flugsamgöngur, menning og afþreying, ferðaskrifstofurekstur, sport- og minjagripaverslun og blönduð verslun.
Ferðaþjónustan hefur vaxið hlutfallslega, hvað varðar framlag til landsframleiðslu, meira en aðrar atvinnugreinar. Flugsamgöngur er stærsti hlutinn, um 48%. Varðandi útflutningstekjur hefur orðið aukning frá 1990 - 1999 um 105% sem er gott miðað við hefðbundnar atvinnugreinar, landbúnað og sjávarútveg.
Fjöldi ferðamanna hefur vaxið og mest síðustu árin og er nú um og yfir 15% vöxtur á ári. Ferðamenn eru nú vel yfir 270 þúsund á ári. Í þessu sambandi er árstíðabundin sveifla, flestir koma í júní, júlí og ágúst. Þó er farið að örla örlítið á breytingum á sveiflunni.
Vilhjálmur ræddi framtíðarsýn í ferðaþjónustu og telur að hingað til hafi vantað alla framtíðarsýn á þessu sviði.
Fundir slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
17. fundur á starfsárinu og 292. frá upphafi var haldinn í Grafarvogskirkju mánudaginn 6. nóvember 2000.
Jóhanna Gunnlaugsdóttir, ritari, mætti að Hótel Borg og þar mættu 3 gestir.
Jóhanna Gunnlaugsdóttir
16. fundur á starfsárinu og 291. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 30. október 2000.
Mæting: 32 rótarýfélagar og 4 gestakort eða samtals 71% mæting. 3 gestir.
Erindi: Ólafur Ragnarsson flutti erindi sitt: Breytingar á íslenskum útgáfu- og miðlunarmarkaði. Hann fjallaði m.a. um stofnun og markmið nýs fyrirtækis sem hann er stjórnarformaður í og heitir Edda - miðlun og útgáfa hf. Í því eiga Vaka-Helgafell og Mál og menning sín hvor 50% og hefur fyrirtækið tekið yfir allan rekstur þessara tveggja stærstu fyrirtækja sem starfað hafa að útgáfu og efnismiðlun síðustu ár.
Fundir slitið kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
15. fundur á starfsárinu og 290. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 23. október 2000.
Mæting: 28 rótarýfélagar og 1 gestakort eða samtals 57% mæting. 4 gestir.
Erindi: Steinar Friðgeirsson, umræmisstjóri Rótarý á Íslandi, ræddi starfsemi og stefnu alþjóðlegu Rótarýhreyfingarinnar. Hann fjallaði ennfremur um núverandi stefnu Rótarý á Íslandi. Varðandi starfsemi og stefnu alþjóðlegu Rótarýhreyfingarinnar og Rótarý á Íslandi vísast til heimasíðu Rótarý á rotary.is.
Steinar afhenti klúbbnum fána forseta Alþjóða-Rótarýhreyfingarinnar 2000 - 2001.
Fundir slitið kl. 13:15.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
14. fundur á starfsárinu og 289. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 16. október 2000.
Mæting: 27 rótarýfélagar eða 54% mæting. 6 gestir.
Col. G.H. Hork Dimon, Jr. afhenti fána rótarýklúbbs síns í Manassas, Va.
Erindi: Gunnar Karl Guðmundsson framkvæmdastjóri fjármálasviðs Skeljungs hf. flutti erindi sitt – Verðmyndun á olíumarkaði. Gunnar Karl hefur starfað hjá Skeljungi hf. s.l. 12 ár. Hann er 40 ára og er með MA-gráðu í hagfræði frá háskóla í Ohio í Bandaríkjunum.
Í erindinu kom fram að olíuverð hefur hækkað geysilega frá því í lok árs 1998. Annars vegar er olíuframleiðsla (vinnsla úr jörðu) og hins vegar olíuhreinsun. Helstu olíuframleiðendur eru Saudi-Arabía, USA og FSU. OPEC-ríkin hafa aukið framleiðslu sína, dregið hefur úr framleiðslunni í USA og sérstaklega hefur framleiðslan minnkað til muna hjá gömlu Sovétríkjunum. OPEC-ríkin hafa langmestar tekjur af útflutningi eða 80% af þeim öllum. Til stærstu fyrirtækja í olíuhreinsun teljast m.a. EXXON – MOBIL, ROYAL – Duch Shell, BPAmaco – Arco og Totalfina – Elf. Það hefur verið mikill samruni fyrirtækja vegna mikillar þarfar á hagræðingu.
Bensínverð á íslenskum markaði er tiltölulega hátt og mun vera hátt vegna landfræðilegrar legu landsins. Ástæður m.a.: Við þurfum að leigja skip, flutningskostnaður er mikill; erlendis eru olíuhreinsunarstöðvar við byggðakjarna; hér er jöfnunarverð á bensíni, bensín er jafndýrt í Reykjavík og á Hnífsdal. Í löndunum í kringum okkur er afgreiðsla á bensíni að mestu sjálfsafgreiðsla.
Miklar verðhækkanir urðu á bensíni í júní og júlí á þessu ári, verð lækkaði eitthvað eftir sumarið (minna um ferðalög).
Skipting tekna af olíusölu á Íslandi:
Opinber gjöld 61%
Sölu- dreifingar og birgðakostnaður 14%
Innkaupsverð 24%
Flutningsjöfnuður 1%
Skipting tekna af olíusölu innan OECD-landanna:
Skattar 48%
Framleiðendur 22%
Sala- og dreifing 30%
Horfur á olíumarkaði:
1. Ófriður í Mið-Austurlöndum getur haft áhrif á olíumarkað
2. Útflutningur frá Íraq er að minnka. Það hefur áhrif á olíumarkað
3. Kaldir vetur í USA gæti haft afgerandi áhrif á verð á gasolíu
4. Samþjöppun á olíumarkaði hefur dregið úr hreinsunargetu. Sum fyrirtæki hafa lokað hreinsunarstöðvum, en þær eru dýrar í rekstri
5. Lágt olíuverð hefur dregið úr fjárfestingum í greininni
6. Verðteygni er mikil til lengri tíma, sem er jákvætt. Leiðir af sér m.a. betri einangrun húsa og sparneytnari bíla
7. OPEC-ríkin vilja hámarka arðsemi til lengri tíma
8. Áhersla er lögð á aukna framleiðslugetu innan OPEC-ríkjanna
9. Framleiðendur utan OPEC-ríkjanna auka líka framleiðsluna
10. Eftirspurn eftir olíu hjá þróuðustu iðnríkjunum er hætt að aukast
Þeir sem eru að græða á olíunni eru stóru erlendu fyrirtækin sem eru í framleiðslu og hreinsun. Þeir sem eru að tapa eru litlu fyrirtækin eins og olíufélögin hér á landi.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
13. fundur á starfsárinu og 288. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 09.10.2000.
Mæting: 30 rótarýfélagar og 2 gestakort eða samtals 64%, og 3 gestir.
Þorkell Sigurlaugsson forseti klúbbsins setti fundinn kl. 12:15 og bauð rótarýfélaga og gesti velkomna.
Ljóð og skýringar við ljóð: Vilborg Dagbjartsdóttir las upp úr ljóðum sínum. Vilborg fæddist á Seyðisfirði árið 1930 og kenndi í 45 ár við Austurbæjarskóla. Hún hefur lengi fengist við að setja saman ljóð og birtist fyrsta ljóðið hennar í Byrtingi árið 1956.
Forseti sleit fundi kl. 13.30.
Fundarritari: Valgarður Sverrisson.
12. fundur á starfsárinu og 287. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 02.10.2000.
Mæting: 28 rótarýfélagar eða samtals 58%, og 3 gestir.
Þorkell Sigurlaugsson forseti klúbbsins setti fundinn kl. 12:15 og bauð rótarýfélaga og gesti velkomna.
Forseti minnti á að börnum rótarýfélaga á aldrinum 15 – 18 ára stæði til boða að dveljast í nokkrar vikur í suður Kaliforníu. Jafnframt sagði hann að stefnt væri að því að halda jólafund í Bláa Lóninu um mánaðarmótin nóvember, desember og einnig sagði hann frá því að lýsing á hlutverki nefnda yrði sent í tölvupósti á næstunni til rótarýfélaga
Veðurfarsleg áhrif af skógrækt: Haraldur Ólafsson veðurfræðingur sagði frá rannsóknum sínum á veðurfari á Höfðuborgarsvæðinu. Haraldur sagði að vindur tæki mið af landslagi og sagði frá rannsóknum sínum á áhrifum fjalla og skóga á vind.
Haraldur fór yfir vindáttir í Reykjavík og sagði að til að átta sig á tíðni vindátta væri teiknuð svokölluð vindrós. Sagði hann austan átt algengasta og vestan og norðvestan átt frekar óalgenga á Höfuðborgarsvæðinu. Austan áttin er meira ríkjandi við Korpu við Úlfarsfell en t.d. við Reykjavíkurflugvöll og stafar það af landslaginu. Í norðaustan átt fer vindstrengur beint í gegnum Mosfellsdal og gerir mestan vind fyrir utan Hvalfjörð. Niðurstaða hans er að vindur á Höfuðborgarsvæðinu mótast af fjöllunum í kringum okkur.
Haraldur lýsti áhrifum skjólbelta á vind og taldi hann að vindur myndi minnka verulega á Höfðuborgarsvæðinu ef til að mynda yrði ræktaður skógur fyrir austan Reykjavík. Sýndi hann dæmi um það hvernig vindur magnast við að kastast af háu fjalli annars vegar, og hins vegar dæmi af sama fjalli ef það er skógi vaxið. Í því tilfelli minnkar vindhraði um 70 – 80% og áhrifin við að vindurinn skellur á skóginum eru þau að vindstrengurinn lyftist um 500 til 1000 metra frá yfirborði jarðar.
Forseti sleit fundi kl. 13.30.
Fundarritari: Valgarður Sverrisson.
11. fundur á starfsárinu og 286. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 24. september 2000.
Mæting: 29 rótarýfélagar eða 58% mæting. 1 gestur.
Erindi: Anna Margrét Guðjónsdóttir og Jóhannes Kjarval Sveinsson frá Borgarskipulagi Reykjavíkur fjölluðu um þróunaráætlun miðborgarinnar.
Anna Margrét Guðjónsdóttir, landfræðingur og kennari, verkefnisstjóri þróunaráætlunar miðborgarinnar fjallaði um áætlunina. Í þróunaráætluninni felst heildrænt skipulag sem tekur til landnotkunar, starfsemi, mótunar umhverfis, verndunar, uppbyggingar, samgangna o.fl. Aðdragandi áætlunarinnar var að árið 1997 sameinuðust Reykjavíkurborg, Miðborgarsamtökin, Borgarskipulag og fleiri hagsmunaaðilar um stefnumörkun á þessu sviði.
Þættir sem borgarráð Reykjavíkur hefur þegar samþykkt eru eftirfarandi:
1. Breyting á aðalskipulagi Reykjavíkur 1996 - 2016. Stefnumarkandi ákvarðanir á hinum ýmsu svæðum.
2. Framkvæmd þróunaráætlunarinnar.
3. Stefna í samgöngumálum.
Þættir sem eru til umfjöllunar í borgarráði eru eftirfarandi:
1. Stefna um verndun og uppbyggingu.
2. Stefna fyrir íbúðarsvæði.
Aðrir þættir eru eftirfarandi:
1. Stefna fyrir hafnarsvæði miðborgarsvæðisins.
2. Mótun umhverfis.
3. Allt endar þetta í deiliskipulagi. Borgin þarf að hafa skýra stefnu til þess að leggja fyrir deiliskipulag.
Jóhannes Kjarval Sveinsson, arkitekt, hverfisstjóri miðborgar vinnur að deiliskipulaginu. Hann sýndi kort af nokkrum svæðum sem á að deiliskipuleggja samtímis.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
10. fundur á starfsárinu og 285. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 18. september 2000.
Mæting: 30 rótarýfélagar og 1 gestakort eða samtals 62% mæting. 2 gestir.
Erindi: Guðrún Þórhallsdóttir dósent við Háskóla Íslands flutti erindi sitt. Hvers vegna er sólin kvenkyns? Guðrún, sem er með doktorspróf frá Cornell háskóla í Bandaríkjunum, gerði kyn sólarinnar að aðalumræðuefni sínu. Hún sagði að það væri ekki sjálfgefið að sólin væri kvenkyns, eins og hún er í hugarheimi okkar. Sólin er ekki alls staðar kvenkyns og í sumum tungumálum er ekkert kvenkyn til. Guðrún telur að sól hafi byrjað á s í 5000 ár.
Erindinu skiptir Guðrún niður í 7. kafla:
1. Indóevrópska málaættin, germanska kvíslin.
2. Heimildir um indóevrópska orðið “sól”.
3. Vandi: Af fleiri en einni ástæðu getur orð virst hafa skipt um kyn.
4. Annar vandi: Taka þarf tillit til menningarsögunnar.
5. Þriðji vandinn: Tengsl orðanna sól og sunna.
6. Heimildir um orðið sunns í germönskum málum.
7. Saga sólar og sunnu.
Til frekari upplýsinga vísast til fylgiskjals í fundargerðarbók.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
Fylgiskjal: Erindi Guðrúnar Þórhallsdóttur. Hvers vegna er sólin kvenkyns?
9. fundur á starfsárinu og 284. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 11. september 2000.
Mæting: 36 rótarýfélagar og 1 gestakort eða samtals 74% mæting. 5 gestir.
Skiptinemi, sem styrktur er af Rótarýklúbbi Reykjavíkur - Miðborg, Adeline Deschamps frá Frakklandi afhenti fána.
Kristín Rafnar flutti klúbbnum kveðju frá Ellen Ingvadóttur, skipverja á Íslendingi. Kristín hitti Ellen í Boston þar sem skipið var í höfn.
Erindi: Ólafur Þ. Stephensen, upplýsinga- og kynningarfulltrúi hjá Landssímanum fjallaði um tæknimál símtækninnar. Hann talaði um það hversu oft skammstafanir valda ruglingi og gerði skammstafanir að aðalumræðuefni sínu.
Upplýsingar geymdar í stórum gagnagrunnum taka sífellt meira rými og til þess að upplýsingarnar skili sér þarf sífellt meiri bandbreidd. Símtal þarf minnsta bandbreidd en myndir og vídeómyndir með hljóði mesta. Ólafur talaði um “bandvíddarskjálftann” og að eftirspurn eftir bandvídd væri sífellt að aukast. Nú er verið að leggja tvö breiðbandskerfi í borginni.
Ólafur nefndi að “græjurnar”; tölvur og símar, væru alltaf að lækka í verði og í framtíðinni gæti fólk tengst beint í gegnum ljósleiðara heima hjá sér.
Til frekari upplýsinga vísast til fylgiskjals í fundargerðarbók.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
Fylgiskjal: Nokkrar skammstafanir úr fjarskiptageiranum.
8. fundur á starfsárinu og 283. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 4. september 2000.
Mæting: 31 rótarýfélagi og 1 gestakort eða samtals 64% mæting. 5 gestir.
Erindi: Geir H. Haarde, fjármálaráðherra, ræddi um breytta kjördæmaskipan. Geir hefur verið formaður í nefnd um breytta kjördæmaskipan sem skipuð var árið 1997 af forsætisráðherra. Talið var tímabært að gera breytingar og markmiðið með breytingunum er að gera kosningakerfið:
? einfalt og auðskiljanlegt
? draga úr misvægi, jafna hlutfall kjósenda að baki þingsæti
? hafa þingsætafjölda í hverju kjördæmi sem jafnastan
? stuðla að jöfnuði milli flokkanna á Íslandi
? að þingmenn verði áfram 63
Geir sýndi á Íslandskorti nokkra möguleika sem komu upp áður en endanleg niðurstaða var tekin en niðurstaðan var eftirfarandi:
? Reykjavík A, 11 þingmenn
? Reykjavík B, 11 þingmenn
? Reykjanes án Suðurnesja, 11 þingmenn
? Austur Skaftafellssýsla, Suðurland og Suðurnes, 10 þingmenn
? Norðurland eystra og Múlasýslur, 10 þingmenn
? Vesturland, Vestfirðir og Norðurland vestra án Siglufjarðar, 10 þingmenn
Geir talaði um að vissulega væri enn misvægi atkvæða, 1:1,70, en það væri innan þeirra marka sem sett voru. Sett mörk miðuðust við 1:1,5 til 1:1,8.
Varðandi Reykjavík, skiptinguna í A og B, er þetta aðeins kosningatæknileg lína á blaði. Þetta breytir engu fyrir Reykjvíkinga. Borgin verður áfram eitt sveitarfélag.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
7. fundur á starfsárinu og 282. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 28. ágúst 2000.
Mæting: 35 rótarýfélagar og 3 gestakort eða samtals 76% mæting. 3 gestir.
Forseti kynnti nýja nefndarskipan fyrir Rótarýklúbb Reykjavíkur - Miðborg.
Starfsgreinaerindi: Gísli Baldur Garðarsson flutti starfsgreinaerindi sitt. Gísli Baldur er Reykvíkingur og ólst upp í Miðstrætinu hjá afa sínum og ömmu. Hann rekur nú lögfræðistofuna Lögmenn við Austurvöll, Pósthússtræti 13, ásamt öðrum.
Gísli Baldur varð stúdent árið 1970, kenndi í einn vetur, vann um skeið sem blaðamaður hjá Morgunblaðinu og síðar sem fréttaritari. Hann varð lögfræðingur árið 1976 og stundaði síðan framhaldsnám í Evrópurétti við Kaupmannahafnarháskóla. Kona hans er Helga B. Baldursdóttir og eiga þau fjögur börn. Sonur Gísla Baldurs fyrir hjónaband er Sigurður Hrafn.
Eftir Kaupmannahafnardvölina starfaði Gísli Baldur sem blaðamaður en stofnaði síðan eigin lögfræðistofu. Starfs hans er skilgreint sem fyrirtækjalögfræði í Rótarýklúbbi Reykjavíkur - Miðborg.
Gísli Baldur hefur starfað sem lögmaður s.l. 25 ár. Söluvaran er m.a. tími og ráðlegginar svo og reynsla og þekking á lagaumhverfi fyrirtækja. Gílsi Baldur ræddi um hversu mikilvægt það er fyrir fyrirtæki að fá lögfræðing vegna veigamikilla ákvarðana í rekstrinum. Þeir hafi þá menntun og reynslu sem til þarf. Starfið felst aðallega í því að gera samninga, lesa yfir samninga, stofna félög, sitja í stjórnum o.s.frv.
Gísli Baldur hefur unnið með mörgum framsæknum fyrirtækjum. Störfin þarf að vinna hvenær sem er, á hvaða tíma sólarhrings. Auk þess að sitja í stjórnum margra fyrirtækja situr hann í stjórn Vísindasiðanefndar, einn lögfræðinga. Aðrir stjórnarmenn eru sérfræðingar á sviði vísinda.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
6. fundur á starfsárinu og 281. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 21. ágúst 2000.
Mæting: 25 rótarýfélagar og 2 gestakort eða samtals 54% mæting. 2 gestir.
Erindi: Ingólfur Bender hjá Íslandsbanka - FBA flutti erindi sitt: Evran og staða Íslands og íslensku krónunnar í framtíðinni. Í erindinu velti Ingólfur upp spurningunni um það hvort Íslendingar ættu að taka upp evruna. Hann sagði meginmarkmið Seðlabanka Íslands stöðugt verðlag og einnig stöðugt gengi krónunnar. Ákvörðun vaxta í viðskiptum við lánastofnanir og eigin viskipti Seðlabanka Íslands á gjaldeyrismarkaði eru tæki bankans til þess að ná markniðinu.
Ingólfur taldi krónuna sterka þó svo að dregið hefði aðeins úr styrkleika hennar í maí og júní á þessu ári. Hann taldi einnig að evran hefði veikst gagnvart krónunni frá því að hún var tekin upp og að hæpið væri að tengjast evrunni á þessum forsendum.
Kostir sameiginlegs gjaldmiðils að mati Ingólfs eru eftirfarandi:
? eyðir gjaldmiðlakostnaði, og -óvissu í innbyrðis viðskiptum aðildarríkja
? dregur úr beinum gjaldeyriskostnaði
? getur leitt til markvissari hagstjórnar og aukins hagvaxtar
Hvað segja fræðin? Hvað þarf til?
? Löndin þurfa þá að eiga í miklum viðskiptum sín á milli.
? Hagsveiflur þurfa að vera samhverfar. Í þessu sambandi er íslenskt hagkerfi lítið og einhæft.
? Vinnumarkaður og markaðir fyrir vöru og þjónustu þurfa að vera sveigjanlegir.
Hvað hefði gerst ef við hefðum tekið upp evruna?
? Gengi krónunnar hefði lækkað um 18% gagnvart myntkörfunni frá upphafi árs 1999.
? Verðbólga síðustu 12 mánuði hefði ekki verið tæplega 5% líkt og raunin er heldur 10%.
… og Ingólfur telur því að við hefðum ekkert haft með evruna að gera.
Ingólfur fjallaði um skilyrðin fyrir aðild að European Monitary Union - EMU. Við uppfyllum ekki aðildarskilyrðin vegna of mikillar verðbólgu og of hárra vaxta. Hins vegar uppfyllum við skilyrðið um takmörk á halla í fjárlögum hins opinbera; skuldir hins opinbera eru innan markanna.
Niðurstöður:
? Fyrirkomulag gengis- og peningamála hér á landi hefur virkað vel undanfarin ár.
? Ísland uppfyllir ekki þau fræðilegu skilyrði sem þarf til þátttöku í EMU.
? Ef við uppfyllum skilyrðin felst mikill þjóðhagslegur ávinningur í því að taka upp everuna.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
5. fundur á starfsárinu og 280. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 14. ágúst 2000.
Mæting: 32 rótarýfélagar eða 64% mæting. 6 gestir.
Forseti tilkynnti að verið væri að endurskoða nefndarskipan klúbbsins.
Erindi: Svanhildur Bogadóttir borgarskjalavörður flutti erindi sitt: Eyða konur eigin sögu? Svanhildur er með BA-próf í sagnfræði frá Háskóla Íslands og masterspróf frá New York háskóla. Svanhildur hefur verið borgarskjalavörður frá 1987.
Svanhildur kom inn á hlutverk Borgarskjalasafns Reykjavíkur. Það tekur við skjölum frá opinberum fyrirtækjum og stofnunum í Reykjavík þegar þau hafa náð ákveðnum aldri. Ennfremur tekur safnið við einkasöfnum einstaklinga og annarra fyrirtækja en opinberra.
Svanhildur talaði um að áberandi væri hversu lítið hafi varðveist af frumheimildum frá konum í tímans rás. Hún ræddi um hversu mikilvægt væri að varðveita bréf og önnur skjöl kvenna. Í sendibréfum þeirra finnast jafnan heimildir um daglegt líf venjulegs fólks svo sem fjölskyldumál, matarvenjur, veðurfar og tísku. Hún las upp skemmtilegt sendibréf frá íslenskri stúlku á 19. öld þar sem fram komu ýmis hversdagsleg atriði sem segja sína sögu.
Svanhildur sagði að því miður hafi margt farið forgörðum og oft hefðu komur fleygt mikilvægum heimildum í tiltektum, annað hvort talið gögnin einskis virði eða að þau ættu aldrei að koma fyrir augu almennings. Svanhildur sagði að Borgarskjalasafn Reykjavíkur hafi staðið fyrir átaki um að fá inn skjöl kvenna og að nú væru um 25% skjala á safninu kvennaskjöl.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
4. fundur á starfsárinu og 279. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 31. júlí 2000.
Mæting: 26 rótarýfélagar eða 52% mæting. 4 gestir.
Erindi: Albert Albertsson aðstoðarforstjóri Hitaveitu Suðurnesja flutti erindi um jarðhita og framtíðarmöguleika Íslendinga á því sviði. Albert sagði að Hitaveita Suðurnesja hefði í fyrstu verið lítið fyrirtæki. Nú væri Svartsengi orðið 25 ára og farið hefðu fram 7 virkjunaráfangar. Fyrirtækið hefur vaxið mikið og er nú orkuver. Hlutverk fyrirtækisins eru m.a. heitavatnsframleiðsla, að þjóna sem vatnsveita og að laða að iðnað, einkum erlendan, til þess að nýta háhitann.
Í erindi sínu fjallaði Albert um raforku sem samkeppnis- og markaðsvöru og þá aðallega um breytingar á skipan raforkumála erlendis: Almennt viðhorf í flestum löndum nú er að markaðsbúskapur og samkeppnismarkaðir, þar sem þeim verður komið við, séu hagkvæmasta form hagskipulagsins og til að réttlæta opinber afskipti þurfi markaðsbresti af einu eða öðru tagi. Markmið breytinganna eru að sjálfsögðu fyrst og fremst að auka hagkvæmni í raforkugeiranum; að leggja sjónarmið um hagkvæmni til grundvallar við fjárfestingarákvarðanir, draga úr rekstrarkostnaði og stuðla að verðlagningu sem endurspeglar framleiðslukostnað. Lokamarkmiðin eru að minnka kostnað, bæta þjónustu og auka ávinning neytenda. Hvar verður samkeppni komið við í raforkugeiranum? Alþjóðaorkumálastofnunin (IEA) skilgreinir raforkugeirann upp í nokkur gagnkvæmt aðskilin svið. Sviðin eru: 1) Framleiðsla/vinnsla. 2) Flutningur. 3) Dreifing. 4) Sala.
Albert minntist á nokkar þjóðir sem dæmi um þjóðir/lönd sem hafa breytt í frjálsræðisátt: Norðmenn, Finnar, Svíar, Englendingar, Chile, Bandaríkin, Ástralía, Nýja Sjáland, Portúgal og Japan. Hann ræddi tillögur að tilskipun ESB um innri markað fyrir rafmagn. Hornsteinar tillaganna um innri markað fyrir rafmagn eru í fyrsta lagi afnám einkaréttar starfandi orkufyrirtækja m.a. til að framleiða rafmagn. Í öðru lagi aðskilnaður vinnslu, flutnings og dreifingar/sölu raforku a.m.k. í bókhaldi. Í þriðja lagi takmarkaður aðgangur þriðja aðila að flutningskerfum þannig að þeir orkukaupendur, sem fullnægja tilteknum skilyrðum, sem hvert ríki setur á grundvelli tilskipunar geti gert samninga við orkuvinnslufyrirtækin um orkukaup og fengið orkuna flutta um orkuflutningskerfið gegn sanngjörnu endurgjaldi.
Þá fjallaði Albert um hlutverk stjórnenda Hitaveitu Suðurnesja á tímum breytinga. Á tímum aukinnar samkeppni og hraðra breytinga er hlutverk stjórnenda HS öðru fremur að:
? fylgjast af árvekni með ytri breytingum, upplýsa um þær og stýra afleiddum breytingum innan HS,
? vinna á því skipulagi HS, sem í gildi er hverju sinni og gera það markvisst og árangursríkt, en ekki í því
Albert ræddi um fyrirtækið Tohoku Electric Power Co., Inc. (TEP):
? TEP hefur verið breytt í “hlutafélag”.
? TEP skilgreinir sig sem “Socio - Energy Corporation” þ.e.a.s. orkufyrirtæki sem tekur lifandi þátt í framþróun samfélagsins á veitusvæði þess.
? Höfuðáhersluatriði TEP eru: áreiðanleiki, lágt vöruverð, vörugæði, umhverfismál, framþróun samfélagsins og fjölgun atvinnutækifæra.
Forseti sleit fundi kl. 13:30.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
3. fundur á starfsárinu og 278. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 24.07.2000.
Mæting: 31 rótarýfélagi og 2 gestakort eða samtals 66%, og 16 gestir.
Ikumi Tomita sem dvalið hefur í tæpt 1 ár á Íslandi sem skiptinemi á vegum rótarýklúbbsins sagði frá ánægjulegri dvöl sinni, en hún fer nú aftur til heimalands síns Japan.
Halldór Árnason framkvæmdastjóri fyrirtækisins Norðurís á Hornafirði sagði frá humarþykkni, sem er ein af þeim náttúrulegu afurðum sem það framleiðir með ensímtækni. Sagði hann ensím m.a. hafa verið notuð til að leysa rækjuna sem notuð var í súpu matagesta á fundinum en með ensímtækni geymast næringarefnin betur í fæðunni.
Jón Bragi Árnason, doktor í lífefnafræði og prófessor við Háskóla Íslands sagði frá rannsóknarvinnu sinni en hann hefur m.a. í nokkra áratugi unnið að því að rannsaka hvernig nota má ensím til matvælaframleiðslu og pensím sem nota má í snyrtivörur og til lækninga. Hefur hann sett á fót fyrirtækin Norðurís sem getið er um hér að framan og fyrirtækið Ensímtækni.
Jón Bragi sagði að ensím væru lífhvatar í frumum, t.d. melta ensím fæðuna og ensím t.d. í tárum geta brotið niður bakteríur. Í eitri eiturslangna er mikið af ensímum sem brjóta leið fyrir efni milli vefja. Þorskaensím er virkara en flest önnur ensím vegna þess að það brýtur niður ótyggðan mat í köldu umhverfi eða við ca. 5 gráðu hita.
Pensím (Penetrating ensim) er þegar ensím úr slöngueitri og þorskslógi kemur saman. Pensím er notað sem áburður og er græðandi, mýkjandi og notast við ýmsum húðkvillum svo sem við exem, sólbruna og vörtum, svo og við gigt og bólgum. Til að hagnýta betur þær vörur sem búa má til úr pensími hefur fyrirtækið Ensímtækni verið stofnað og er stefnt að sölu pensímáburðar í haust á Íslandi og einnig eru hafnar samningaviðræður við erlenda aðila.
Jón Bragi sagði að lokum að kostir ensímáburðar væru þeir að hann er borinn utan á líkamann og virkar staðbundið og hefur því ekki aukaverkanir. Efnið hefur verið prófað á Íslandi í 3 ár.
Forseti sleit fundi kl. 13.30.
Ritari: Valgarður Sverrisson.
2. fundur á starfsárinu og 277. frá upphafi var haldinn mánudaginn 17. júlí 2000 í Lónsöræfum.
Ferð rótarýfélaga klúbbsins í Lónsöræfi stóð dagana 15. - 17. júlí. Gist var í Múlaskála og farið í gönguferðir í landi Stafafells.
Valgarður Sverrisson mætti að Hótel Borg þann 17. júlí.
Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
1. fundur á starfsárinu og 276. frá upphafi var haldinn að Hótel Borg mánudaginn 10. júlí 2000.
Mæting: 25 rótarýfélagar og 6 gestakort eða samtals 62% mæting. 4 gestir.
Helgi Hafliðason afhenti fána frá Köbenhavns rotary klub, Danmark, klub no. 1251, distrikt 1470.
Erindi: Tveir félagar í klúbbnum fluttu örstutt erindi. Óskar Finnsson talaði um Argentínu steikhús. Hann sagði að mikið hefði breyst s.l. ár varðandi grillmat. Óskar sagði það einkum þrennt sem hafa þyrfti í huga þegar grillað væri:
1. Að grindin væri hrein.
2. Að hráefnið væri gott og best væri að grilla kjöt sem væri vel feitt.
3. Að nota gott grill og mælti hann með Sterling-grilli.
Margrét Guðmundsdóttir vakti máls á því hversu áberandi það væri að ungt fólk, 17 ára, ylli mestu tjóni í umferðinni. Hún fagnaði átaki olíufélaganna, tryggingafélaganna, umferðaráðs o.fl. aðila til þess að reyna að draga úr tjónunum.
Forseti sleit fundi kl. 13:15.
Ritari: Jóhanna Gunnlaugsdóttir.
