Hugleiðingar um eldgos

Kristinn J. Albertsson, forstöðumaður Akureyrarseturs Náttúrufræðistofnunar, flutti hugleiðingar um eldgos víða um heim og frá ýmsum tímum og setti stundum í samhengi við gosið í Holuhrauni sem nú stendur yfir (1 km3 og myndar því um 1 cm þykkt lag ef dreift yfir Ísland, gasefni um 100 ktonn, hraunrennsli 100 m3/s og flatarmál um 70 km2). Minnst var á helstu gosstöðvar á Íslandi (t.d. Grímsvötn, Öskju, Bárðarbungu) og nefnt t.d. að Skaftáreldar gáfu 15 km3 hraun, Vatnaöldur 21 km3. Minnsta íslenska gosið var hins vegar úr borholu í Bjarnarflagi (við Kröfluelda). Meiri háttar gos eru allt að 80 km3 en svo eru eru ofurgos eins og Toba á Indoónesíu yfir 2000 km3. St. Helens gosið 1980 var nefnt sérstaklega og áhrifamiklar myndir skoðaðar sem sýna mikla hreyfingu fjallsins mörgum árum eftir hið mikla sprengigos í upphafi. Í Mont Pelée í Martinique myndaðist gígtappi sem einnig verður til í sumum öðrum eldfjöllum. Eldgosin eru mismunandi mannskæð, og gefa frá sér hraun, ösku og eiturgastegundir. Til viðmiðunar hefur Kilauea á Hawaii gosið síðan 1983 og gasmagn þaðan nú 22,5 megatonn. Hraunrennsli Skaftárelda er talið hafa verið 8000 m3/s sem er meira en vatnsrennsli í öllum íslenskum ám (eitthvað yfir 6000 m3/s). Gos eru mismunandi mannskæð - eðjuhlaup sem verða við gos hafa orðið 5 til 6000 manns að bana á Indónesíu en Laki á Íslandi (1783) er talið hafa orðið 6 milljónum manna að bana, þar af 25% landsmanna.

Við sofum vonandi rótt þrátt fyrir þetta.